بازنگری قانون اساسی

همه‌ی نظام‌های حقوقی تاریخ بشری و مجوعه‌ی قوانین اساسی همه‌ی جوامع انسانی، در طول تاریخ و در مسیر تحولات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی مردم و سرزمین‌ها، تغییر کرده و الزام بازبینی و بازنگری در این قوانین، همواره وجود داشته و خواهد داشت. مترقی‌ترین قوانین اساسی مدرن‌ترین ممالک هم با حفظ خطوط قرمز مشخص‌شان، دهه‌های متوالی بی‌تغییر نمانده‌اند و این مهم نشان می‌دهد که جوامع انسانی در حرکتند و رو به سوی بهتر شدن و کمال دارند و ازهمین‌رو نمی‌توان همه‌ی جوامع و همه‌ی نسل‌ها را با یک سری قانون ازپیش تعیین شده و لاتغیر اداره کرد. خطوط قرمز تعیین‌شده در قانون اساسی کشورهای مختلف هم بسیار اندک و با ظرافت انتخاب شده‌اند و دلایل متقن داشته‌اند. قانون اساسی فرانسه یک خط قرمز دارد: «شکل جمهوری حکومت نمی‌تواند موضوع بازنگری قرار گیرد.» چون بازگشت به سلطنت یعنی ازبین‌بردن تمام حق و حقوق مردم و حقشان بر تعیین سرنوشت. با این وجود هم، قانون اساسی نمی‌تواند از صدر تا ذیل خط قرمز و لاتغیر باشد. کتاب «بازنگری قانون اساسی: بازاندیشی در همنشینی قدرت و آزادی در جمهوری اسلامی» رساله‌ی تأمل‌برانگیز «علی‌اکبر گرجی ازندریانی» در خصوص الزامات تغییرات و بازبینی‌های مهم در قانون اساسی جمهوری اسلامی است که به زعم نویسنده اگر این مهم انجام نشود، بحران‌های اساسی موجود، زیرووروکننده خواهند بود. نویسنده در این کتاب به سه گروه اشاره می‌کند: آن‌ها که قانون اساسی را بی‌نیاز از هر تغییری می‌دانند، آن‌ها که معتقدند تغییر بی‌فایده است و باید همه‌چیز از اساس دگرگون شود و گروه سوم که معتقد به بازنگری در قانون اساسی فعلی‌اند و معتقدند که وضعیت قابل اصلاح است. نویسنده خودش را عضوی از گروه سوم می‌داند و بازنگری قانون اساسی را الزامی دانسته و با ذکر مسائل و مشکلات موجود، راه‌حل‌هایی ارائه می‌دهد که با دقت نظر و جزء به جزء در کتاب آمده است. کتاب بازنگری قانون اساسی، زبان ساده و موجزی دارد که هم‌زمان برای مردم و حاکمان قابل فهم و استفاده است.