نردبان شکسته

سطوح نابرابری در جهانِ امروز به‌هیچ‌وجه با گذشته قابل‌مقایسه نیست. اختلاف و فاصله‌ی میان ثروتمند و فقیر دارای پیامدهایی بسیار فراتر از مسائل صرفاً مالی‌ست. در کتاب «نردبان شکسته» کیت پینِ روان‌شناس به بررسیِ این مسئله می‌پردازد که چگونه نابرابری نه‌تنها ما را از لحاظ اقتصادی از هم جدا می‌کند، بلکه پیامدهای عمیقی در طرز فکر، نحوه‌ی واکنش به استرس، عملکرد سیستم ایمنی بدن و حتا نگرش به مفاهیم اخلاقی چون عدالت و انصاف دارد. یافته‌های تحقیقاتیِ جدید در روان‌شناسی، علوم اعصاب و اقتصادِ رفتاری نه‌تنها آشکار می‌کند که نابرابری رفتار افراد را به شکل‌های قابل‌پیش‌بینی تغییر می‌دهد، بلکه این دیدگاهِ ناقص که فقر را نتیجه‌ی عدم موفقیت فردی می‌داند، اصلاح می‌کند. در میان جوامع پیشرفته، نابرابری در‌ اصل نه میزان پول آدم‌ها، بلکه احساس‌شان نسبت‌به جایگاهی‌ست که دیگران دارند. چیزی‌که مهم است احساسِ فقیر‌بودن است، نه صرفاً فقیر‌بودن.
دانستنِ این‌که نابرابری چگونه جهانِ ما را شکل می‌دهد، کمک می‌کند بهتر درک کنیم که چه‌چیزی باعث شکاف ایدئولوژیک می‌شود، این‌که چرا نابرابریِ زیاد کاری می‌کند که طبقه‌ی متوسط احساس جاماندگی کند، و این‌که چگونه می‌توان از مسابقه‌ی بی‌پایانِ مقایسه‌ی اجتماعی خارج شد.

از متن کتاب:
نابرابری کُنش‌ها و احساسات ما را به‌شیوه‌ای نظام‌مند و قابل‌پیش‌بینی و همین‌طور مکرر تحت‌تأثیر قرار می‌دهد؛ باعث می‌شود کوته‌بین و مستعدِ هر گونه رفتار پرخطر شویم، و میل به قربانی‌کردنِ آینده‌ی امن‌مان برای لذتی آنّی افزایش یابد، باعث می‌شود میل بیش‌تری به تصمیم‌گیری‌های متناقض داشته باشیم، به افکار عجیب باور پیدا کنیم و به‌شکلی خرافاتی جهان را آن‌گونه ببینیم که می‌خواهیم باشد، نه آن‌گونه که هست. نابرابری ما را از هم جدا می‌کند و در جبهه‌هایی قرار می‌دهد که نه‌تنها بر‌اساس درآمد، بلکه بر‌اساس ایدئولوژی و نژاد از هم تفکیک شده‌اند، و به‌این‌‌ترتیب اعتماد به یکدیگر را کاهش می‌دهد. نابرابری اضطراب‌آور است و باعث می‌شود از سلامت و شادیِ کم‌تری برخوردار باشیم.