هم رنگ آفتاب (تاریخ انقلاب اسلامی در لارستان)

دیار فارس از دیرباز دروازه جنوب ایران و محل تلاقی شاهراه های ارتباطی بوده است . خطه ای که دست به دامان خلیج فارس و پشت به ستبرای زاگرس دارد . اینچنین است که داد و دهش را از دریا و استقامت و صبر را از زاگرس به میراث دارد .

هم نوایی این دو میراث برآمده از طبیعت فارس موجب آن شده است که این سرزمین،در قامت دروازه جنوب، محل تلاقی و همنشینی نحله های مختلف فرهنگ، هنر و تفکر ایرانی و غیر ایرانی باشد.

در رهگذر تاریخ، خطه فارس مستعد آن بوده است که جریان های فکری، هنری و فرهنگی را در نهاد خود پذیرفته و رشد دهد. این موضوع خود را در جنبش های دو قرن اخیر هم به خوبی نشان داده است به نوعی که فارس در قیام های انقلابی و مقاومت های مردمی که منتج به پیروزی انقلاب و شکل گیری نظام جمهوری اسلامی شده است، سهمی پر رنگ و غیر قابل انکار دارد.

شهرستان لارستان و مناطق روستایی آن، از جمله مناطق فعال در انقلاب اسلامی بود که همانند سایر شهرها در تحقق انقلاب نقش داشت. این شهرستان به دلیل قرار گرفتن در پس کرانه های شمالی خلیج فارس و وجود خاندان آیت الله سید عبدالحسین لاری و نقش این خاندان در مبارزات ضد استعماری و ضد استبدادی جایگاه ویژه‌ای در تاریخ معاصر کشور دارد و بررسی روند شکل‌گیری انقلاب در آن، پژوهشگران را در شناخت جریان انقلاب اسلامی و دلایل موفقیت آن بیشتر آشنا خواهد کرد. از این رو شناخت عمیق و همه جانبه از ابعاد و وجوه آن ضروری به نظر می‌رسد. هرچند از تحولات دوران انقلاب اسلامی در شهرهای بزرگ داده‌های نسبتاً فراوانی منتشر شده است اما از تحولات شهرستان لارستان اطلاعات کمی در دست است. به نظر می‌رسد، بررسی نقش این شهرستان در انقلاب اسلامی و روشن شدن حوادث این دوره برای پژوهش‌های تاریخی به ویژه برای بدست آوردن برداشت جامعی از انقلاب اسلامی بسیار حائز اهمیت است. برای روشن شدن حوادث دوران انقلاب اسلامی مناسب است فرایندتحقیق را از دوره‌مشروطه شروع کرد. آیت الله سیدعبدالحسین لاری با تأسیس اولین حکومت اسلامی در این ناحیه در آستانه‌انقلاب مشروطه و همچنین مبارزات خستگی ناپذیر خود در مقابل استعمار خارجی، روحیه‌ظلم ستیزی را در این منطقه بیدار ساخت.

این روحیه‌مبارزاتی بعد از فوت ایشان در میان خاندان و شاگردان وی و همچنین اهالی لارستان تداوم یافت. با این توصیف تبیین چگونگی رخدادهای انقلاب اسلامی در شهرستان‌لارستان از چند جهت ضروری و مهم می‌نماید: اول از همه فرزندان و نوادگان آیت الله سیدعبدالحسین لاری بودند که در فرایند انقلاب مؤثر و تاریخ ساز شدند از جمله این شخصیت ها می‌توان به آیت الله سیدعبدالمحمد آیت اللهی، آیت الله سید علی اصغر موسوی لاری، آیت سیدعبدالعلی آیت اللهی، آیت الله سید مجتبی موسوی و آیت الله سیدحسین نسابه اشاره کرد.

علاوه بر این شخصیت‌های مذهبی لارستان، باید به رخدادهای این مناطق اشاره داشت که همگام با حوادث کشوری و در یک راستا در جریان بود؛ مانند واکنش اقشار مختلف مردم، عشایر و علمای لارستان در زمینه قیام پانزده خرداد، تبعید حضرت امام(ره)، قیام ۱۹ دی ماه مردم قم و قیام مردم تبریز و… بنابراین بررسی کلی و نگاه اجمالی نشان می‌دهد که بسیاری از این کنش‌های مذهبی ـ سیاسی منطقه مورد تحقیق در تاریخ انقلاب اسلامی ایران مغفول مانده است؛ لذا مورخین باید عناصر سازنده در شکل‌گیری روند انقلاب اسلامی ایران تا تثبیت آن در لارستان مورد کاوش قرار دهند.

در پژوهش حاضر سعی شده‌است با استفاده از اسناد و مصاحبه‌های مختلف با شخصیت‌های فعال و مؤثر در دوران مبارزه از جمله روحانیون، فرهنگیان، زنان و … به بررسی ابعاد مختلف حوادث و تحولات نهضت اسلامی از خرداد ۴۲ تا پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۵۷، در این شهرستان پرداخته شود.